Laktacja i jej powikłania

W fizjologicznym procesie laktacji można odróżnić trzy etapy: 1. Rozwój anatomiczny i czynnościowy gruczołów sutkowych. 2. Wyzwolenie i podtrzymywanie laktacji. 3. Opróżnianie gruczołów sutkowych. Przygotowanie do laktacji rozpoczyna się w okresie dojrzewania, a dokonuje się w przebiegu ciąży. Wyzwolenie laktacji następuje w pierwszych dniach połogu. Po obniżeniu wysokiego poziomu estrogenów i progesteronu, których źródłem jest łożysko, uwalnianie prolaktyny znacznie nasila się. W wyzwoleniu laktacji niezmiernie ważny jest akt ssania, podczas którego następuje pobudzenie czuciowych zakończeń nerwowych, z których płyną bodźce do międzymózgowia i przysadki. Na drodze pobudzenia neurohormonalnego, to jest pod wpływem oksytocyny, kurczą się komórki miotekalne, wyciskając mleko z pęcherzyków i przesuwając je do przewodów wyprowadzających. Poza tym oksytocyna wywołuje skurcz włókien mięśni gładkich w brodawce sutkowej i jej erekcję, co ułatwia wypływanie mleka. W pierwszych dwóch dniach połogu gruczoły sutkowe wydzielają młodziwo w ilości około 200—500 g na dobę. Wydzielanie właściwego mleka następuje w 3—4 dniu połogu, a ilość jego wzrasta do 1500 g na dobę. Bodźcem do wytwarzania mleka jest ssanie, połączone z dokładnym opróżnianiem gruczołów. Toteż leczenie niedostatku mleka polega na częstym przystawianiu noworodka lub sztucznym odsysaniu mleka i stosowaniu oksytocyny.